مرغ بومی

 مرغ بومی: به گزارش خبر نگار بار بنه پرورش طيور به ويژه مرغ بومي از گذشته هاي دور در ايران رايج بوده است . خانواده هاي روستايي و عشايري، با نگهداري تعدادي مرغ و خروس، آن ها را پرورش مي دادند و با استفاده از گوشت، تخم و پر ان هاف بخشي از نيازهاي افراد خانواده را برطرف مي کردند. همچنين مقدار اضافي مرغ و تخم مرغ توليدي را به شهرها برده و  مي فروختند و امروزه نيز در بيشتر روستاهاي کشور با کمترين هزينه و امکانات، پرورش مرغ بومي به صورت گله هاي کوچک انجام مي شود . از اين رهگذر افزون بر رونق ديگر بار ديگر توليد و پرورش مرغ هاي بومي، به امر اشتغال زايي، بهبود وضع اقتصادي و تغذيه اي در روستا و مناطق عشايري نيز کمک مي کند.

اهميت پرورش و نگهداري مرغ بومي در روستاها:

–   حفظ ذخاير پر ارزش ژنتيکي مرغ  بومي، بهبود تغذيه روستاييانف ايجاد اشتغال و بهبود درآمد آنان.

–   کاهش بخشي از نياز کشور به مواد خوراکي، طيور مثل ذرت، سويا، گندم، جو و … که از خارج تامين مي شود.

–    نگهداري مرغ بومي، با کم ترين هزينه و تنها با مصرف باقيمانده سفره و ضايتعات کشاورزي ميسر است.

–   توليدات طيور بومي به عنوان محصول ارگانيک(که بدون استفاده از دارو پرورش يافته اند) در ميان مصرف کنندگان مقبوليت بيشتري دارد.

–    مزيت پرورش مرغ بومي در بستر، نسبت به نگهداري در قفس بيشتر است.

–   گوشت مرغ و تخم مرغ داراي ارزش غذايي زيادي بوده و تامين کننده پروتئين حيواني روستاييان مي باشد.

–   تهيه محل و جايگاه براي پرورش مرغ بومی، براي روستاييان بيار آسان تر از فراهم کردن محل و جايگاه براي پرورش ديگر حيوانات اهلي مي باشد.

–   در شرايط زندگي عشايري که اغلب يخچال وجود ندارد، نگهداري تخم مرغ بسيار ساده تر از ساير منابع پروتئني است.(تخم مرغ هاي بي نطفه، در درجه حرارت معتدل، کيفيت خود را به مدت 10 تا 14 روز حفظ مي کنند.)

–   نگهداري و پرورش مرغ  بومي، به دليل نياز نداشتن به امکانات و تجهيزاتي که در پرورش مرغ هاي صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرند ونيز داشتن مقاومت بيش تر و سازگاري با اقليم بومي، آسان تر است.

–   تغذيه مرغ بومي

–   کليه احتياجات مرغ بومي روستاها، تا حد امکان از همان منابع موجود در روستا با منطقه تامين خواهد شد. چنانچه در منطقه، موادي موجود باشد که؛ با انجام فرآيندي ساده (مانند سيلوکردن، خرد کردن و تبديل کردن) يا مازاد و ضايعات کارخانه هايي که در منطقه وجود دارد (مانند بوجاري و شاليکوبي) و يا گياهان غيرمثمر جهت تکميل دان بتواند مورد استفاده تغذيه مرغ بومي قرار گيرد، در تغذيه آن ها گنجانيده خواهد شد.

–   به طور کلي هدف اصلي از جيره غذايي مرغ  بومي، استفاده از منابع داخل روستا(بدون استفاده از نهادهاي دامي وارداتي) مي باشد. يکي از خصوصيات برجسته  مرغ بومي عادت داشتن به شرايز تغذيه اي در روستا است. اين مرغ ها ميتوانند 30 تا 40 درصد غذاي خودشان را از طريق چراي آزاد و بقيه آن را با غذاي دستي تامين کنند. براي اينکه مرغ بومي توليد خوبي داشته باشد، بايد تغذيه مناسب همراه با تامين نيازهاي غذايي انجام گيرد. خوراکي مرغ بومي متشکل از ضايعات کشاورزي، اضافه و دور ريز غذاي روستاييان، پسچر علوفه و سبزيجات و جانداران ريز مانند بعضي از کرم ها و حشرات مي باشد که مي توان با اضفه کردن مقداري مکمل غذاييف کيفيت غذايي آنان را بالا برد.

–   دانه هاي شکسته و نامرغوب که از بوجاري گندم و جو به دست مي آيند، سبوس گندم و برنج، تفاله هاي گياهان زارعي، آشغال سبزي ها و گياهان علوفه اي نيز غذاي خوبي براي مرغ ها هستند. در ضمن نبايد فراموش کرد که مرغ ها و خروس ها بايد هميشه بطور يکسان تغذيه شوند. يک کرغ به وزن 1700 گرم، روزانه به 100 به 110 گرم غذا نياز دارد. اگر در غذاي دستي مرغ به مقدار کافي کلسيم وجود نداشته باشد، در چند روز اول، از کلسيم بدن براي تشکيل تخم مرغ استفاده مي کند ولي بعد از آن پيوسته تخم مرغ نازک شده و کم کم توليد تخم مرغ پايين مي آيد.

–   براي تامين کلسيم مورد نياز طيور مي توان از پودر استخوان، پودر صدف، خرده هاي سنگ آهک و مواد آهکي ديگر استفاده کرد. در پرورش به صورت چراي آزاد، معمولاً مرغ ها تا حدودي کلسيم مورد نياز خود را از خاک تامين مي کنند.

–   امروزه غذاي آماده که توسط شرکت هاي معتبر خوراک دام و طيور تهيه مي شوند و در داروخانه هاي دامپزشکي موجود هستند، تقريباً تمام مواد مورد نياز ماکيان را دارا مي باشند. در صورت نياز، علاوه بر غذاهاي رايج در منطقه، مقداري هم از اين نوع غذاها و جيره هاي آماده در اختيار طيور قرار دهيد. يک جوجه مرغ تا سن يک ماهگي حدود 500 تا 600 گرم دان آماده مصرف مي کند.

–   جوجه يکروزه، تا 3 ماهگي به پروتئين بيشتري در جيره غذايي نياز دارد تا بتواند به خوبي رشد کند . در فصل هاي گرم سالف براي تحريک مرغ ها به خوردن، ضمن دادن غذا در ساعات خنک شبانه روز، مي توان با افزودن مقداري آب به خوراک، آن را به صورت اماج در اورد. به ازاي هر مرغ 10 تا 15 سانتي متر دان خوري ناوداني و يا 5 سانتي متر دان خوري آويز لازم است. آب مصرفي مناسب طيور به آب تازه و تميز در تمام اوقات نياز دارند. 70درصد بدن مرغ و 65 درصد وزن تخم مرغ از آب تشکيل شده است. در شرايط معمولي هر 4 مرزغ در شبانه روز، يک ليتر آب مصرف مي کنند. در آب و هواي گرم اين مقدار بيشتر مي شود . در روزهاي سرد سال بايد مراقب يخ زدن آب خوري ها بود و در روزهاي گرم براي خنک ماندن آب خوري ها، ان ها را بايد در زير سايه قرار داد. کمبود آب ممکن ات موجب بروز تخم مرغ خوري مرغ ها شود. براي هر 50 قطعه مرغ، يک آب خوري کله قندي نياز است.