دلایل اهميت تغذيه اوليه

جوجه به همراه کيسه زرده بزرگي که حدود 20 درصد ازکل وزن بدن را تشکيل مي دهد  از تخم بیرون می اید. کيسه زرده دارای مقدار زيادي چربي و پروتئين بوده اين مواد مغذي ، 50 درصد انرژي و 43 درصد پروتئين مورد نياز جوجه را در چند روزاول زندگي تامين مي کنند مواد غذايي کيسه زرده به سرعت کم میشود  .معمولا تا روز سوم کاملا جذب مي شود. هشتاد درصد چربي زرده در پايان اولین روز خروج جوجه مصرف مي شود

تري گليسريد موجود در زرده به عنوان تنها منبع انرژي بعد از خروج جوجه از تخم کافی نبوده لذا دسترسي به غذا پس از خروج جوجه از تخم لازم و ضروري است .

جوجه ها به صورت غريزي پس از خروج از تخم به دنبال غذا مي گردند ورشد تقريبا 24 ساعت بعد از خوردن غذا شروع مي شود نبود غذا موجب افت چشمگير وزن بدن مي شود.

همچنين مکانيسم تشنگي در جوجه هاي تازه از تخم خارج شده به خوبي توسعه نيافته است و تا زماني که جوجه  غذا نخورده باشد باشد تشنگي تحريک نمي شود یعنی که تشنگي با مصرف مواد مغذي و انرژي زا تحريک مي گردد پس بنابراین دسترسي به غذا در ساعات اوليه براي رسيدن به رشد مطلوب مهم است .

جوجه ها در زمان خارج شدن از تخم به شدت از نظر هيدارت کربن فقير بوده بنابراين تغذيه اوليه با جيره آغازين مناسب که ذرت به عنوان يک ماده اصلي در آن استفاده شده باشد به سرعت باعث افزايش ميزان هيدارت کربن در بدن جوجه ميگردد در صورت تاخير در دسترسي جوجه ها به منبع هيدارت کربن امکان بروز کتوز و کم آبي به وجود مي آيد . در دسترس بودن غذا در روزهاي اوليه براي رسيدن به رشد مناسب مهم است البته اگر آب نيز دارای مواد انرژي زايي نظير شکر باشد .عملکرد بهتر میشود.

البته بايد دقت شود که غلظت زیاد از حد مايع دارای گلوکز سبب ايجاد اسهال خواهد شد . اگر جيره منحصرا دارای هيدارت کربن بوده ازنظر مواد پروتئيني فقير باشد به دليل کمبود پروتئين اوليه نارسايي رشد بافت هاي بدن در اغاز تولد بوجود خواهد آمد در نتیجه منحصرا استفاده از آرد ذرت يا نشاسته ذرت توصيه نشده استفاده از دان آغازين از روز اول جهت رسيد به رشد مناسب و مطلوب پيشنهاد مي گردد

جوجه  بعد  از خروج از تخم در معرض انواع عوامل استرس زاي موقت يا دائم قرار ميگيرد استرس تاثير فراواني بر متابوليسم ، سيستم ايمني و سلامتي طيور داردکاهش مصرف دان و کاهش رشد ازعوارض استرس در جوجه ها مي باشند علاوه بر اين با بروز استرس ، دستگاه لمفاوي طيور تحت تاثير قرار گرفته تحليل مي رود و جوجه ها پاسخ مناسبي به واکسيناسيون نخواهند داد

استرس به از دست رفتن وزن بدن کاهش جذب مواد مغذي از بخش انتهايي روده کوچک افزايش ذخيره چربي و کاهش ذخيره پروتئين ، کاهش توليدپادتن و تعداد سلول هاي لمفاوي منجر مي گردد .

چگونه ميتوان استرس راکاهش داد؟ تحقيقات نشان میدهد که استفاده از محلول الکتروليت و مولتي ويتامين در آب آشاميدني جوجه هايي که درمعرض استرس حمل نقل و حرارتي بودند باعث بهتر شدن عملکرد و کم شدن تنش هاي حاصل از استرس مي شود.

ويتامين D3 موجود دراين محلول درتنظيم عمل سلول هاي ايمني بدن نقش مهمي دارد علاوه بر اين وجود ويتامين D3 به معدني شدن واستحکام استخوان نيز کمک بزرگي خواهد نمود ويتامين E جهت رشد جوجه ها به ويژه براي به حداکثر رسيدن واکنش ايمني بدن مفيد است در خصوص ويتامين K و احتمال کمبود آن اضافه کردن اين ويتامين در اين دوره به ويژه در روزهاي اوليه پرورش مي تواند سودمند باشد در اين مقطع هنوز جمعيت ميکروارگانيسم هاي روده توسعه نيافته بنابراين جوجه ها به ويتامين K کمي دسترسي دارند اضافه کردن اين ويتامين علاوه بر تقويت سيستم ايمني بر تکامل بافت استخواني نيز موثر مي باشد تجويز ويتامين C در آب آشاميدني جوجه هايي که تحت شرايط استرس حمل و نقل استرس حرارتي و يا بيماري قرار گرفته اند مفيد واقع خواهد شد زيرا در اين شرايط نياز متابوليسمي به ويتامين C افزايش يافته در عين حال باعث بالا بردن مقاومت سيستم ايمني بدن مي گردد.

نتيجه اينكه تاخير در دسترسي کامل به آب و دان ، بر وزن و عملکرد آينده جوجه ها ، تاثير دارد . استفاده از جيره آغازين استاندارد متناسب با نيازهاي جوجه از روز اول پرورش همراه با ترکيبات حمايتي ( آب شکر ، مولتي ويتامين و الکتروليت ) نقش مهمي در دستيابي به نتايج مطلوب خواهد داشت .

نكات مهم

1-  جعبه ها را كنار آبخوريها پخش كنيد (از كپه كردن جعبه ها خودداري شود). 2- از ورود راننده ماشين حمل جوجه به داخل آشيانه خودداری شود 3=اعمال مربوط به تقسيم جوجه ها در آشيانه هاي مربوط را به دقت و سرعت كافي انجام دهيد. 4- از نقل و انتقال جوجه ها در طول دوره پرورش جداً خودداري كنيد 5- در جوجه ريزي با توجه به ظرفيت آشيانه جوجه ها را در بين آشيانه ها تقسيم كنيد. 6- مراقب باشيد هنگام واكسيناسيون در روزهاي اول به جوجه ها لطمه وارد نشود. 7-جعبه هاي حمل جوجه را پس از تخليه جوجه ها به سرعت جمع آوري كرده و بسوزانيد. 8- دانخوري هاي سيني مخصوص جوجه يكروزه به تعداد كافي و حداكثر به فاصله 5/1 متر از يكديگر قرار گيرند. 9- ارتفاع دادن در دانخوري ها مخصوص جوجه حدود 5/1/-1 سانتي متر باشد . 10- صفحات مقوايي به عرض 70-60 سانتي متر و طول 5/3-3 متر تهيه كرده و در 48-36 ساعت اول روي بستر قرار دهيد. 11- روي اين صفحات لايه نازكي از دان را پخش كنيد. در اين مدت (48-36 ساعت) جهت جلوگيري از آلودگي اين صفحات 3-2 بار آنها را تعويض كنيد . 12 13- بلافاصله بعد از خالي كردن جوجه ها دان و آب در اختيار آنها قرار دهيد. 14- تا 3 ساعت بعد از ورود جوجه ها 90% آنها بايد دان خورده باشند. 15- براي قرار دادن آبخوري جوجه يكروزه (كله قندي) ابتدا يك مقوا روي بستر قرار داده و سپس آبخوري را روي آن قرار دهيد تا از خيس شدن بستر جلوگيري شود. 16- مقوا ي مذكور را هر روز عوض كنيد. 17- در زمان حمل به ازاي هر ساعت جوجه 1/0 گرم از وزن خود را از دست مي دهد. لذا براي جلوگيري از دهيدراسيون قبل از رسيدن جوجه محلول آب و شكر 5% و ويتامين C را آماده سازيد . 18- حداكثر فاصل بين آبخوريها 5/1 متر باشد. 19- دماي مناسب براي آب مصرفي حدود OC 25-27 است 20- در ابتدا روزانه آب آبخوري ها را چندين بار تعويض كرده و آنها را بشوييد. 21- به محض كثيف شدن دانخوري، دان را تخليه كرده پس از تميز كردن دانخوري دان تازه و تميز داخل آن بريزيد . 22- در شرايط آب و هوايي گرم هنگامي كه جوجه ها از مشكلات ناشي از استرس گرمايي در رنج هستند تغذيه در شب كه خنك تر است صورت گيرد. 23- جوجه ها در سن 10 تا 14 روزگي به راحتي تمام دان موجود در دانخوري را مصرف نموده و قبل از اضافه نمودن دان جديد بايد كاملاً دان قبلي را خورده باشند. 24- در 5 – 3 روز اول روشنايي 24-23 ساعت و شدت 5 وات بر متر مربع يا 60 لوكس تامين گردد. 25- براي جوجه هاي حاصل از مادرهاي جوان، شدت روشنايي 20 الي 25 درصد افزايش يابد. 26- بين روزهاي 5 تا 10 شدت نور بتدريج تا 10 لوكس كاهش يابد (5/0 وات بر متر مربع). 27- شروع برنامه نوري در جوجه هاي بدست آمده از مادران جوان بايد بجاي 4 تا 5 روزگي با يك تا 2 روز تاخير انجام شود. 28- در فصول گرم سال، خاموشي در ساعت گرم روز باشد. 29- جوجه ها را هنگام ورود به آشيانه و هر5 روز يكبار وزن كنيد تا وزن متوسط بدست آمده و بر اساس وزن متوسط برنامه نوري تنظيم گردد. 30- در آغاز 20 روزگي وضعيت وزن طيور را با وزن هدف مقايسه كنيد اگر ميانگين وزن بدست آمده روزانه درست باشد برنامه را ادامه دهيد. 31- اگر مياگين وزن بدست آمده روزانه خيلي بالا باشد برنامه نور دهي را ادامه داده ولي زمان خالي نگه داشتن دانخوريها را افزايش دهيد. 32- اگر ميانگين وزن بدست آمده در هر 5 روز خيلي پايين باشد ساعات روشنايي را زياد كرده و دانخوريها را يكبار در پايان دوره روشنايي خالي كنيد. 33- در آشيانه هاي بسته، برنامه نوردهي از 2 دوره 12 ساعته (بعنوان مثال : 6 ساعت روشنايي و 6 ساعت تاريكي) و يا 3 دوره 8 ساعته (بعنوان مثال : 4 ساعت روشنايي و 4 ساعت تاريكي) استفاده شود اين روش از پرخوري جوجه ها بر از تاريكي طولاني مدت جلوگيري مي كند. اگر چه هنگام روز زمان خالي بودن دانخوريها بايد با زمان روشنايي به خوبي هماهنگ گردد. 34- بر اساس اين برنامه از نقطه نظر اقتصادي ،‌ بيشترين رشد با كاهش زمان مصرف دان در طي روز و در نتيجه كاهش زمان روشنايي قابل حصول است.